همه ما در زندگی روزمره خود مواردی را سراغ داریم که نتوانسته باشیم مطلب ،

اسم فرد یا مکان خاص و یا اطلاعات دیگری را یادآوری کنیم. شاید بسیار پیش آمده

باشد که مدتها به دنبال دسته کلید یا وسائل شخصی دیگر خود گشته باشیم و

خیلی موراد دیگر. همه اینها مواردی جزئی از اختلال در عملکرد حافظه را نشان

می‌دهد که تحت تاثیر عوامل مختلف ممکن است بوجود بیاید. این عوامل هرچه

باشد، آنچه که برای ما پیش آمده این است که نتوانسته‌ایم به اطلاعاتی که

مطمئن از دانستن آنها هستیم، دست پیدا کنیم. به عبارتی حافظه نتوانسته

به اطلاعاتی که قبلا ذخیره کرده‌ایم، دسترسی پیدا کند. پدیده‌ای که همه آن

را با عنوان فراموشی می‌شناسیم که در بسیاری موارد هم نتایج ناگواری

به بار می‌آورد، مثل کم شدن نمره امتحانی.

علل فراموشی

فراموشی به علل مختلفی ممکن است اتفاق بیافتد. اکثر فراموشی‌های عادی روزمره

مربوط به مراحل حافظه می‌باشند. وجود مشکل در هر یک از مراحل ، یادآوری اطلاعات را با

مشکل مواجه خواهد ساخت. نظریات جدید حافظه به این مطلب تاکید دارند و فراموشی

را ناشی از احتمال خطا در یک یا چند مرحله از مراحل سه گانه حافظه می‌دانند. مراحل

حافظه رمز گردانی ، اندوزش و بازیابی را شامل می‌شود و می‌دانیم که در مرحله

رمز گردانی سپردن اطلاعات به حافظه اتفاق می‌افتد. در مرحله اندوزش نگهداری

اطلاعات در حافظه و در مرحله بازیابی فراخوانی اطلاعات از حافظه. خطای حافظه

در هر یک از این مراحل مشکل فراموشی را به بار خواهد آورد.

• چنانچه خطایی در مرحله رمزگردانی یا سپردن اطلاعات به حافظه اتفاق بیافتد،
• در واقع به این معنی است که حافظه شرائط لازم برای رمزگردانی اطلاعات به
• نحو مناسب نداشته است. ممکن است کمبود توجه در حین سپردن اطلاعات
• به حافظه عامل این خطا باشد. ما زمانی که می‌خواهیم مطلبی را به حافظه
• خود بسپاریم، به آن توجه می‌کنیم. توجه ما رمزگردانی و سپردن آن را به
• حافظه امکان‌پذیر می‌سازد. ما خیلی از مطالبی را که می‌شنویم، اما به آن
• توجه نمی‌کنیم، فراموش می‌کنیم. به عبارتی تنها مطالبی که مورد توجه ما
• قرار می‌گیرد، به حافظه سپرده می‌شود. در غیر این صورت حافظه ما در هر
• لحظه در مقابل سیلی از اطلاعات قرار می‌گرفت که چندان ضرورتی هم برای
• ما نداشتند.

• زمانی که خطا در مرحله اندوزش اتفاق می‌افتد، به این معنی است که اطلاعات
• به شیوه درست و کاملی ذخیره نشده‌اند و یا در جای مناسب خود قرار نگرفته‌اند.
• یکی از عواملی که اندوزش اطلاعات را میسر می‌سازد، مرور ذهنی است.
• مرور ذهنی به نیرومند شدن اطلاعات در حافظه کمک می‌کند و دوام آنها را در
• حافظه طولانی‌تر می‌سازد. بنابراین بدون مرور ذهنی اطلاعات از حافظه محو شده
• و دسترسی به آنها ناممکن می‌گردد.عامل دیگر که در مرحله اندوزش اتفاق
•  می‌افتد و فراموشی را سبب می‌شود، جانشینی است، زمانی که اطلاعات
• جدید جای اطلاعات قدیمی را می‌گیرد و علت آن اغلب به گنجایش حافظه به
• خصوص در حافظه کوتاه مدت مربوط است. گنجایش حافظه کوتاه مدت معمولا
• محدود است و برای استفاده حداکثر از آن شگردهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد،
• مثل روش تقطیع. در هر زمانی که اطلاعاتی که قصد اندوزش آنها را داریم، فراتر از
• گنجایش حافظه باشد، ذخیره نخواهد شد یا ناچارا اطلاعات قبلی را از بین خواهد برد.

• در مرحله بازیابی نیز عواملی مثل تداخل و عوامل هیجانی ، یادآوری اطلاعات را با
• مشکل مواجه می‌سازند. زمانی که در حافظه ما اطلاعات مختلفی با نشانه
• مشترکی ذخیره شده باشند، به هنگام استفاده از آن نشانه برای بازیابی یکی
• از اطلاعات اطلاعات دیگر به ذهن خواهند آمد و مزاحم بازیابی اطلاعات مورد نظر
• خواهند شد. برای مثال اگر شماره تلفن جدید دوست خود را یاد بگیرید، بعد از
• مدتی یادآوری شماره تلفن قبلی او برایتان مشکل خواهد بود. به این علت که
• نام دوست شما نشانه‌ای است که برای شماره تلفن فعلی او و شماره تلفن
• قبلی او نشانه مشترکی است و یادآوری یکی از آنها با این نشانه با مشکل
• همراه خواهد بود.

فراموشی به عنوان یک اختلال

فراموشی‌های مربوط به مسائل جزئی زندگی روزمره هر از چند برای تمام افراد اتفاق می‌افتد

و جای هیچ‌گونه نگرانی ندارد، اما در برخی افراد شدت فراموشی یا موضوعات مربوط به فراموشی

طوری است که نمی‌توان آن را حالتی طبیعی تلقی کرد.

• افراد افسرده و افراد مضطرب معمولا با درجات شدیدتری از فراموشی مواجه هستند و
• اغلب بیش از دیگران در مسائل روزمره زندگی دچار فراموشی می‌شوند. از ناراحتیهای
• اساسی آنها که نزد روانپزشک یا روان شناس از آن گله می‌کنند، مشکل حافظه‌شان
• است که مشکلات زیادی را برای آنها ایجاد می‌کند.

• گاهی اوقات فراموشی در اثر ضایعات مغزی اتفاق می‌افتد که معمولا به دنبال
• یک سانحه مثل تصادف است، دیده می‌شود. در این حالت بیمار ممکن است بخشی
• از اطلاعات مربوط به زندگی خود را فراموش کند. این فراموشی ممکن است
• فراموشی پیش گستر یا پس گستر باشد.

در نوع دیگری از فراموشی که بسیار هم نادر است، هیچ علت جسمی خاصی وجود ندارد،

ولی فرد با فراموشی گسترده‌ای مواجه است. بطوری که ممکن است فرد تمام اطلاعات

مربوط به بخشی از زندگی خود را بطور کامل فراموش کند. این نوع از فراموشی معمولا

دلایل روان شناختی دارد و به آن فراموشی روانزاد گفته می‌شود. گاه یک هیجان شدید

، یک شوک عصبی و ... دلیل این نوع فراموشی است.

• نوع دیگری از فراموشی تحت عنوان آلزایمر شناخته می‌شود که معمولا در سنین
•  بالاتر اتفاق می‌افتد و علل ژنتیکی برای آن شناخته شده است.

 درمان فراموشی

برای فراموشی‌هایی که به صورت روزمره اتفاق می‌افتند و یا برای جلوگیری از وقوع فراموشی

در مطالب درسی و ... معمولا روشهای بهسازی حافظه مفید خواهد بود. در این روشها مواردی

آموزش داده می‌شود که فرد با استفاده از آنها می‌تواند مراحل رمزگردانی ، اندوزش و بازیابی

اطلاعات را با دقت و سهولت بیشتری انجام دهد. زمانی که فراموشی به عنوان نشانه

یک اختلال روانی دیگر مثل اضطراب و افسردگی است، معمولا با درمان این نوع اختلالات

مشکل فراموشی نیز حل خواهد شد و برای اختلال فراموشی ناشی از ضایعات مغزی ،

فراموشی روانزا و آلزایمر روشهای اختصاصی‌تر به صورت درمان پزشکی و روان درمانی استفاده می‌شود.  

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: